Spotykaliśmy się dziś w Kantorówce, aby uczcić 81. rocznicę jednej z najważniejszych i najbardziej symbolicznych bitew II wojny światowej – bitwy pod Monte Cassino. To właśnie tam, w maju 1944 roku, polscy żołnierze, walcząc w ramach 2 Korpusu Polskiego dowodzonego przez generała Władysława Andersa, odegrali kluczową rolę w przełamaniu niemieckiej linii Gustawa. Było to nie tylko militarne zwycięstwo, ale też wyraz ogromnej determinacji i odwagi ludzi, którzy mimo tułaczki i cierpienia nie zapomnieli, czym jest Polska.
Wśród bohaterów tej bitwy byli również żołnierze pochodzący z naszych miejscowości. Dziękujemy Pani Dyrektor Adriannie Sulimirskiej oraz Panu Robertowi Pieczonka za udział drużyny Strzelca oraz pozostałych cywili z 8 klasy. Cieszymy się z ich obecności na uroczystości zwłaszcza, że z bohaterowie tej bitwy pochodzili również z Nawsia. Przeżyli piekło Monte Cassino i po wojnie wrócili do domu. Dziś ciało Ludwika Gawrona spoczywa na cmentarzu w rodzinnej miejscowości – jego historia jest żywym dowodem na to, że wielka historia ma swoje korzenie tu, obok nas. Dziękujemy nauczycielom oraz Dyrektorowi Szkoły Podstawowej im. Tadeusza Marii Kantora w Wielopolu Skrzyńskim Panu Markowi Śliwińskiemu za wspólne pielęgnowanie i organizację tej pięknej uroczystości.
W szczególny sposób wspominamy postać wyjątkową dla Wielopola – księdza Karola Świętonia, kapelana wojskowego, który służył polskim żołnierzom modlitwą i duchowym wsparciem. Jego odwaga, wiara i oddanie były dla wielu żołnierzy źródłem siły w najtrudniejszych chwilach podczas bitwy pod Monte Cassino. Jako duchowny zapewne podnosił na duchu innych, udzielał ostatniego namaszczenia i trwał przy rannych i umierających.
Dziś, 81 lat po tamtych wydarzeniach, symbolicznie łączymy przeszłość z teraźniejszością. O godzinie 12:00 został odegrany przez pana Adama Strączka hejnał – dokładnie tak, jak 18 maja 1944 roku z ruin zdobytego klasztoru zagrał go plutonowy Emil Czech. Tamten hejnał oznaczał zwycięstwo, nadzieję i hołd dla poległych. Dziś ten sam gest, wykonany przez członka rodziny księdza Karola Świętonia, stał się mostem pamięci między pokoleniami.
Dzisiejsza uroczystość powstała przy wsparciu dr Jacka Magdonia – przedstawiciela Instytutu Pamięci Narodowej oddział w Rzeszowie, który przybliżył nam kontekst bitwy pod Monte Cassino, opowiedział o jej znaczeniu, o bohaterstwie polskich żołnierzy i o tym, jak wydarzenia sprzed 81 lat nadal kształtują naszą tożsamość i narodową pamięć.
Ostatnim punktem wydarzenia była modlitwa prowadzona przez księdza proboszcza Mariusza Siniaka oraz złożenie kwiatów i zapalenie zniczy na grobach poległych żołnierzy. Symboliczne światełko pamięci zapłonęło w Wielopolu Skrzyńskim na grobie ks. Karola Świętonia, Jana Ogorzałka i Franciszka Gawora oraz w Nawsiu na grobie Ludwika Gawrona.
