Konferencja naukowa „Osobowości małych miast”
Wielopole Skrzyńskie 2025
wpisała się w cykl spotkań poświęconych historii i kulturze miasteczek.
Tegoroczna edycja miała wyjątkowy wymiar – związana była z wyjątkowym rokiem kantorowskim – 110. rocznicą urodzin artysty, 35. rocznicą jego śmierci, a także 50-leciem od premiery „Umarłej klasy” i 45-leciem „Wielopola, Wielopola”.
Trzy sesje tematyczne zgromadziły naukowców, muzealników, nauczycieli i pasjonatów historii lokalnej. Wystąpienia pokazały, jak bogaty dorobek pozostawiły po sobie osobowości małych miast – zarówno w kulturze i sztuce, jak i w życiu społecznym czy edukacji.
Pierwsza sesja poświęcona była przede wszystkim postaciom związanym z Wielopolem. Prelegenci przypomnieli ślady dzieciństwa Tadeusza Kantora i twórcze rezonanse jego pracy z Teatrem Cricot 2. Opowiedzieli o mniej znanej postaci związanej z regionem Marianie Kantorze-Mirskim (ojcu Tadeusza Kantora) czy dr. Józefie Patrynie dobrodzieju, lekarzu z Niebylca. Pojawiły się także tematy dotyczące Lubomirskich – arystokratów, przemysłowców i społeczników – oraz refleksja nad Wielopolszczyzną jako miejscem dorastania do ważnych życiowych ról.
W drugiej sesji dominowały biografie osób z różnych podkarpackich miast i miasteczek, które swoją działalnością wykraczały poza lokalny kontekst. Usłyszeliśmy m.in. o Kamilu Bogackim – przyjacielu prezydenta USA, o Bogumile Pempuśiu – strażniku pamięci Grodziska, a także o Franciszku Kotuli i jego pracy muzealnej w trudnych czasach okupacji. Przedstawiono także naukowy dorobek profesora Feliksa Kiryka i refleksje nad badaniami małych miast autorstwa Mariusza Zemły.
Trzecia sesja była niezwykle różnorodna i ukazała siłę lokalnych osobowości w życiu publicznym, edukacji i historii. Prelegenci przypomnieli sylwetki prezydentów przedwojennego Rzeszowa, nauczycieli z Boguchwały czy reformatorską działalność Bronisława Trzaskowskiego. Nie zabrakło też wątków patriotycznych – mówiono o pułkowniku Marcinie Borelowskim „Lelewelu” i Kazimierzu Rogoziewiczu, żołnierzu niepodległości. Z kolei fotografie Barbary Zajączkowskiej i Zofii Rut ukazały rolę kobiet w dokumentowaniu lokalnej historii.
Część artystyczno-kulturalna dopełniła obrady – uczestnicy mieli okazję zwiedzić Kantorówkę, obejrzeć film krótkometrażowy Dzieciństwo w reżyserii Dominiki Kicińskiej (scenariusz: Irena Walat i Dominika Kicińska, zdjęcia: Radosław Moszczak, muzyka: Maciej Komosa), PodkarpackiePodkarpackie Film CommissionWojewódzki Dom Kultury w Rzeszowie a na zakończenie wysłuchać koncertu zespołu Innymi Słowy zatytułowanego „Muzyczne źródła pamięci w teatrze Tadeusza Kantora”. Wystąpili Anna Gąsior-Gunia,
Mariola Świetoń, Patrycja Kośkiewicz, Dominik Guni, Adrian Strzałka.
Konferencja stała się przestrzenią wymiany wiedzy i refleksji nad dziedzictwem, które kształtuje naszą wspólną pamięć.
Wielopole znów przypomniało, że małe miejscowości mogą być źródłem inspiracji. Mają bogatą historię, piękne, wielowiekowe tradycje a ich niezwykła siła tkwi w lokalnej społeczności – zaangażowanej, przyjaznej, kreatywnej i pełnej ważnych postaci, które zmieniają otaczającą nas rzeczywistość – tą bliższą i tą odległą.
Serdecznie dziękujemy wszystkim prelegentom, uczestnikom, szanownym gościom i współorganizatorom za udział i zaangażowanie.
Za poświęconą uwagę, dostrzeżenie konferencji, gratulacje i pozdrowienia dla uczestników dziękujemy szczególnie Prezydentowi Rzeczpospolitej Polskiej Panu Karolowi Nawrockiemu, Wojewodzie Podkarpackiej Pani Teresie Kubas-Hul w której imieniu wystąpił Pan Dominik Łazarz wicedyrektor Wydziału Spraw Obywatelskich i Cudzoziemców w Podkarpackim Urzędzie Wojewódzkim, dyrektorowi Departamentu Kultury i Ochrony Dziedzictwa Narodowego Urzędu Marszałkowskiego w Rzeszowie Panu Mateuszowi Wernerowi, Panu Adamowi Sapecie Podkarpackiemu Wojewódzkiemu Konserwatorowi Zabytków, Panu Bartoszowi Podubnemu – zastępcy Podkarpackiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków Delegatura w Rzeszowie, Wójtowi Gminy Wielopole Skrzyńskie Panu Markowi Tęczarowi oraz prof. Jadwidze Hoff.
Szczególne podziękowania i pozdrowienia kierujemy do pomysłodawcy konferencji o małych miasteczkach prof. Mariusza Zemło z Uniwersytetu w Białymstoku oraz Pana Romana Zycha z Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie za przyjęcie zaproszenia i współorganizację wydarzenia.
Pozdrawiamy serdecznie wszystkich szanownych gości, dyrektorów, prezesów stowarzyszeń, profesorów podkarpackich instytucji kultury, nauki i sztuki, szczególnie z Uniwersytetu Rzeszowskiego, Uniwersytetu w Białymstoku i Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Dziękujemy serdecznie za smaczną gościnę – jak na Wielopolszczyźnie przystało – Paniom Marii Zych i Elżbiecie Zych-Śledziona z Klubu Seniora w Nawsiu.
Organizatorzy:
Kantorówka, Collegium SuprasliensePodkarpackie Centrum Edukacji Nauczycieli w RzeszowieZakład Socjologii Wiedzy i Edukacji Uniwersytet w Białymstoku
Link do wydarzenia:
